TARİŞ'İN TARİHÇESİ
Tariş İncir, Üzüm, Pamuk ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri
Birlikleri, Türkiye'de kooperatifçiliğin tarihsel gelişim sürecinde oldukça
seçkin ve onurlu bir yer tutmakta, kökleri 1915 li yıllara dek
uzanmaktadır.
20. yüzyılın
başlarında Ege Bölgesi 'nde bazı ürünlerde dışa bağımlılığın dış
ticarette dalgalanmalara yol açması nedeni ile, çiftçinin bin bir güçlükle
yetiştirdiği ürününü satamaması, çoğu kez de ürün teslim etmek koşuluyla
borçlandığı tefecilerin oyuncağı olması üzerine, İzmir Yemiş Çarşısı 'nda
kurulan tekelin kırılması ve incir üzerinde oynanan olumsuzlukların giderilmesi
amacıyla örgütlenmeye gidilmiş, 29 Ocak 1912 'de Germencik 'te, 4 Şubat 1912
'de ise Aydın'da Ege 'li incir üreticilerinin gerçekleştirdiği üretici
kongreleri ile Ege Bölgesi 'nde Tarım Satış Kooperatifleri 'nin kuruluşuna
gidilecek ilk adım atılmıştır.
1913 yılı sonlarına doğru Nazmi Topçuoğlu (resimde solda), Kazım
Nuri Çörüş (resimde ortada), Ahmet Sarı (resimde sağda)
ve arkadaşları, üreticilerin yaşamakta olduğu olumsuzluklardan kurtulabilmesinin
tek yolunun, üreticiler arasında oluşturulacak kooperatif çatısı olduğunu
görmüşlerdir.
Ege Bölgesi
üreticilerini kooperatifçilik ilkeleri doğrultusunda örgütleyen ilk kuruluş, Milli
Aydın Bankası'nın bir kolu olarak, "Kooperatif Aydın İncir Müstahsilleri
Anonim Şirketi" ismiyle 21 Ağustos 1915 tarihinde kurulmuş olup, bu tarih
bugün Tariş' in kuruluş günü olarak kabul edilmektedir.
9 Ekim 1935 tarihinde çıkartılan 2834 sayılı yasa ile "Tarım Satış
Kooperatifleri" ve bunların Birlikleri kurulmuştur.
1949 yılında, 2834 sayılı yasaya ve İncir ve Üzüm Tarım Satış Kooperatifleri
Anasözleşmesi'ne bağlı olarak, İzmir Pamuk ve ayrıca Zeytinyağı Tarım Satış
Kooperatifleri Birlikleri kurulmuş, yönetimi kolaylaştırmak amacıyla ortak çalışma
esasları kabul edilerek, "İzmir, İncir, Üzüm, Pamuk ve Zeytinyağı Tarım
Satış Kooperatifleri Birlikleri" oluşturulmuştur.
Her biri ayrı tüzel kişiliğe sahip olan birlikler, kuruluş yıllarında birliğe
destek olan bankalardan Tarım Bankası'nın ilk hecesi ile, İş Bankası 'nın ilk
hecelerinin birleşmelerinden oluşan "TARİŞ" sözcüğünü ortak isim
olarak kabul etmişlerdir.
1987 yılında Zeytin ürünü, Zeytinyağı Birliği çalışma alanına alınmış,
aynı yıl birliklerin ünvanlarında bulunan "İzmir" kelimesi yerine "Tariş"
kelimesi konularak, "Tariş, İncir, Üzüm, Pamuk, Zeytin ve Zeytinyağı
Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri" unvanı alınmıştır.
|